Çiçek aşısını ABD ve birkaç Avrupa ülkesi üretebilir

Avrupa, Şimal ABD, Avustralya ve Asya’da görülen maymun çiçeği virüsünde pozitif netice veren testlerin yapıldığı ülke sayısı, 18’e çıktı.

Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, yeni, duyulmayan ya da oldukca azca görülen hastalıkların ansızın görülebileceğini belirtti.

Ceyhan, “Bunun birincil sebebi, pandemi esnasında kendimizi iyi korumamız, hastalıklardan uzak durmamız, o nedenle de bu tip hastalıklara karşı bağışıklığımızın tam gelişmemesi, sonrasında da ansızın tüm tedbirleri kaldırmamız. Bu şekilde olunca da bağışıklığı yetersiz olan, ansızın temasa son aşama açık cemiyet haline geldik. Maymun çiçeği hastalığı da aslına bakarsak insanda çiçek meydana getiren, sonrasında ortadan kaldırılan; fakat milyonları öldüren, kör bırakan virüsün akraba virüslerinden bir tanesi. İzole edilmiş olduğu hayvanın adı ile anılan, ‘sığır çiçeği’, ‘maymun çiçeği’, ‘domuz çiçeği’ diye adlandırdığımız değişik akrabaları var. Bu maymun çiçeği virüsü de maymunlarda yoğun olarak hastalık yapmış; fakat sonrasında kemirgenler dahil birçok başka hayvandan da bulaştığı gösterilmiş. Genel anlamda endemik salgın şeklinde değil tek tek vakalar şeklinde görülen hastalık oluşturdu. Pandeminin peşinden ABD ve Avrupa’ya sıçradı. Onlar vakalarını sıkı takip ettikleri için rapor ettiler. Muhtemelen dünyanın başka yerlerinde de hastalık var” dedi.

Mehmet Ceyhan: Çiçek aşısını ABD ve birkaç Avrupa ülkesi üretebilir – VİDEO

“Her ülke aşısını saklamış”

DHA’nın haberine nazaran; Prof. Dr. Ceyhan, maymun çiçeği için hususi aşı olmadığını; sadece öteki akrabaları olan virüsler için geliştirilmiş aşıların ortalama yüzde 85 koruyucu bulunduğunu vurgulayarak, “Bunların içinde doğal olarak en yaygın kullanılanı insan çiçek virüsü aşısı, sığır çiçek virüsü aşısı. Normalde insanların elinde çiçek aşısı olmaması gerekir; bundan dolayı çiçek hastalığı ortadan kaldırıldıktan sonrasında 1972’deki son görülen vakadan sonrasında tüm dünya, Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) liderliğinde ülke liderleri bir araya geldi, kararlar imzalandı. Bunların yok edileceğine dair tüm ülkeler yemin etti. DSÖ, laboratuvarları denetledi; çiçek aşısı, çiçek virüsü olmadığına dair denetimler yapılmış oldu. İlk kez bunun doğru olmadığını 1990’da Körfez krizinde gördük. Tüm dünyada bir söz çıktı ‘Saddam’ın elinde biyolojik tabanca olarak hazırlanmış çiçek virüsü’ olduğuna dair. Bu korkulu bir şey; bir hastalığı ortadan kaldırmış, sonrasında önlemleri ortadan kaldırmışsınız. O yırtıcı virüsü ortama salarsanız oldukca sayıda insan ölür. Bunun üstüne bakıldı ki ABD aşı hazırladı, Batı Avrupa ülkeleri derhal çiçek aşısı üretmeye başladı. Öğrendik ki sözler tutulmamış. Her ülke aşısını saklamış” diye konuştu.

“Türkiye’de de 1 aşı saklanmış, fakat ölmüş”

Prof. Dr. Ceyhan, o yıllarda Türkiye’de kendisinin de içinde olduğu bir komisyon kurulduğunu kaydederek, “Biz lüzumlu tedbirleri aldık. O arada da o dönemin adıyla Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi’nde bir çiçek aşısının oldukca azca oranda saklandığını söylediler sonrasında onu çoğaltmaya kalktık, çoğalmadı; bundan dolayı canlı değildi virüs. Bizim elimizde yoktu kısaca. Dünyanın bazı vatanlarında bu virüsün yasak olmasına karşın saklandığını o dönem öğrendik. Şu anda ABD ve Batı ülkelerinin birkaç tanesi bu aşıyı geliştirip çoğaltabilme olanağına haiz fakat şimdilik daha oldukca sığır çiçeği virüsü kullanılıyor. Daha çok yayılım gösterilirse insan çiçek virüsü de geliştirip aşı halinde uygulanabilecek durumda. Hepimiz ne olur ne olmaz, diye saklamış virüsü. Şu anda bizim elimizde canlı çiçek virüsü yok, dolayısıyla aşı geliştirecek bir virüs yok elimizde ve başka bir ülke de size vermiyor aşıyı. Bu şekilde bir çekince durumunda ilkin kendisini aşılıyor. Gerekirse belli gruplara her insana değil pandemide olduğu şeklinde her insanın aşılanması durumu söz mevzusu olmaz. Bilhassa hayvan temaslılarına, risk atında bulunan hayvanat bahçesi çalışanları, yurt haricinde bu işin yaygın olduğu bölgelere gidip gelenlere uygulanması lazım fakat derhal bir protokol oluşturulup, gezim sezonu başladığı için eğer o yolla girerse bizde de yayılabilir, buna yönelik önlemler de alınması lazım” dedi.

“Türkiye’ye gelmeyecek anlamına gelmez”

Prof. Dr. Ceyhan, şu anda Türkiye’de olay olma olasılığının oldukça yüksek olmadığını da belirterek, “Fakat bu Türkiye’ye gelemeyecek anlamına gelmez bilhassa insan teması vakalar gelebilir. Bunun için ne olursa olsun ülkeye giriş çıkışlarda iyi tedbirler almalıyız. Yırtıcı hayvanlardan uzak durmak birincil önlem. Maymun beslemek, kemirgenler beslemek, bunlar riskli. Bir de bu hayvanların organik yaşam alanlarına yerleşim merkezi oluşturmak sıhhat açısından oldukca akla yatkın değil. Onlardan insana bulaşacak yüzlerce virüs var” diye konuştu.